Η κριτική σκέψη δεν είναι κατ’ανάγκη λογική με την έννοια του δυτικού «ratio». Αν αυτό είναι
αληθές τότε θα μπορούσε η βάση για την επιθυμητή εξέλιξη του εσώτερου είναι, να
θεωρηθεί ότι, ανάλογα σε ποια μεριά θα βρεθεί έκαστος, ευρίσκεται
στην απόρριψη της νίκης ή στην αποδοχή της ήττας.
Ο ανταγωνισμός και η αντιπαλότητα είναι πάντοτε παρόντες και μπορούν να
πάρουν οιοδήποτε σχήμα ή μορφή.
Το πέρασμα στην κατάσταση του αντιπάλου και η εξέτασή της είναι η αρχή της
ελευθερίας.
Είναι φανερό βέβαια ότι η παραδοχή της ήττας ή η απόρριψη της νίκης σ’ένα
τέτοιο δρόμο δε μπορεί να έχει μοιρολατρικό ή αυτοεπιβεβαιωτικό χαρακτήρα ή να
υπαγορεύεται από την ύπαρξη μιας υπεροχής ή της εύνοιας των θεών ή ακόμη και
από τη ματαιότητα.
Η στάση είναι, πρέπει να είναι, αγωνιστική με την
έννοια της πορείας στο δρόμο της ολοκλήρωσης της ύπαρξης χωρίς άλλους
ή ιδιαίτερους στόχους, έτσι.
Εμφανίζεται τότε μια συνειδητότητα και γνώση της ταυτόχρονης κατάστασης που
περιλαμβάνει αδιαίρετα τη νίκη και την ήττα. Η λεβεντιά του νικητή προστατεύει
από την κακομοιριά και τη μιζέρια του ηττημένου. Η υποταγή του ηττημένου
προστατεύει από την αλαζονεία του νικητή. Η στάση αυτή, η αξιοπρέπεια
δηλαδή, αγωνιστική και ταπεινή στάση συγχρόνως δίνει μια καλή βάση για μια
χωρίς στόχους, μακράν της πλάνης, ολοκληρωμένης και γι αυτό απρόθετης ζωής.
