Ανοικτά συστήματα λέγονται όσα ανταλλάσσουν ύλη και ενέργεια με το
περιβάλλον και διαθέτουν τουλάχιστον μία είσοδο και μία έξοδο σε συνεχή λειτουργία.
Επίσης έχουν συνεχή αυτορύθμιση, αυξάνουν την οργάνωσή τους, δηλαδή
αναπτύσσονται και αντενεργούν συνεχώς με το περιβάλλον.
Ο άνθρωπος εκτός της ύλης και της ενέργειας ανταλλάσσει και πληροφορίες.
Μπορούμε έτσι να πούμε με ασφάλεια ότι η προσωπικότητα και τα μέσα επικοινωνίας
του ανθρώπου, δηλαδή γλώσσα, κώδικες, ιδέες κ.λ. είναι ανοιχτά συστήματα που
διαμορφώνονται, καλλιεργούνται και αναπτύσσονται μέσω της συνεχούς αντενέργειας
με το περιβάλλον. Η τελική κατάσταση αυτών των συστημάτων προσδιορίζεται εκτός
από την αρχική κατάσταση και από τη δομή και την οργάνωση, δηλαδή τις ιδιότητες
της ολοκλήρωσης. Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει ότι ο άνθρωπος κρατά μεγάλο μέρος
της ολοκλήρωσης της προσωπικότητας στα χέρια του ανάλογα με την ποιότητα της
αντενέργειας με το περιβάλλον του.
Τα όρια της δυνατότητας της αντενέργειας όσον αφορά στην ύλη και την
ενέργεια είναι ορισμένα από τη φύση. Τα αποτελέσματα της παραβίασης των ορίων
αυτών είναι ραγδαία και ορατά, γιατί το διάνυσμα της ομοιόστασης είναι
απαραβίαστο αφού είναι φυσικά ορισμένο. Παράδειγμα, κανείς δε μπορεί να πάψει
να ‘χει βάρος ή να πάψει να γερνά.
Αντίθετα το διάνυσμα αυτό, όσον αφορά στην προσωπικότητα, στην επικοινωνία
και γενικότερα στις πληροφορίες, είναι δυναμικό, δηλαδή αναπτύσσεται.
Η μάθηση κι η
καλλιέργεια, η ποικιλοτροπία και η ευκαμψία που προκαλεί η εμπειρία, διευρύνουν
τα όρια της κατανόησης. Οι τρόποι που καθιστούν τη νοητική διαδικασία στατική
και άκαμπτη, οι προκαταλήψεις δηλαδή κι ο δογματισμός, κάνουν το «εγώ»
παθογενές και είναι η αιτία της μείωσης έως και απώλειας της προσαρμοστικότητας
και μιας προοδευτικής παρακμής του οργανισμού.