Όπως είναι γνωστό σε όσους ενδιαφέρονται για τέτοια ζητήματα, εντροπία λέμε
το μέτρο που προκύπτει απ’ την σχέση οργάνωσης και αποδιοργάνωσης ενός
συστήματος.
Όταν το σύστημα τείνει προς οργάνωση και τάξη, μειώνεται η εντροπία και την λέμε αρνητική. Αντίθετα όταν τείνει προς αποδιοργάνωση και αταξία αυξάνεται η
εντροπία και την λέμε θετική.
Στην πράξη οι δύο όψεις της εντροπίας εκδηλώνονται δαπανώντας η μία την
άλλη και αυτό είναι γνώρισμα της φυσικής τάξης.
Τι συμβαίνει όμως όταν η άγνοια και η γραμμική σκέψη κυριαρχούν; Όταν
ενισχύεται μονόπλευρα η τάση μείωσης της εντροπίας από την ανθρώπινη δράση που
επιβάλλει οργάνωση, αδιαφορώντας αν οι επεμβάσεις αυτές προκαλούν αύξηση της
εντροπίας σε άλλο σημείο εκτός της επέμβασης;
Η μηχανιστική και συναθροιστική αντίληψη υπαγορεύει, ότι υπάρχει ένας
κόσμος σαν σύστημα όπου τα στοιχεία του είναι ξεχωριστά και ανεξάρτητα.
Στην πράξη όμως το σύστημα αποτελείται από αυτόνομα και αλληλεξαρτημένα
στοιχεία συγχρόνως. Έτσι η ενίσχυση της τάσης προς μείωση της εντροπίας
προκαλεί σε άλλα στοιχεία αύξηση με συνεπακόλουθη ανισορροπία. Αυτό οφείλεται
μοναδικά και αποκλειστικά στην ανθρώπινη δράση, γιατί η φύση από μόνη της
οδηγεί στις καταστάσεις μέσης κατανομής που είναι οι πιο πιθανές καταστάσεις
δυναμικής ισορροπίας. Η μείωση της εντροπίας χαρακτηρίζει την οργανωμένη
κοινωνία, κάθε κυβερνητικό σύστημα και την ίδια τη ζωή.
Στην περίπτωση της ζωής η φυσικότητα της αρνητικής εντροπίας μεταστρέφει
την τάση της μείωσης της εντροπίας σε αύξησή της, με αποτέλεσμα το φυσικό
θάνατο.
Κάθε σύστημα με αυξητική τάση αρνητικής εντροπίας έχει ορισμένα
χαρακτηριστικά που πολύ γενικά καταγράφονται ως εξής: καταρχάς αυξάνεται ο
όγκος των πληροφοριών σαν αριθμός, ανεξάρτητα αν αξιοποιούνται, διασταυρώνονται
και γενικά επεξεργάζονται ή όχι. Μειώνεται η ελευθερία των στοιχείων του
συστήματος αφού οι πιθανότητες μετατρέπονται σε δυνατότητες εξαιτίας του
ορισμένου ή περιορισμένου προγράμματος. Στο χαρακτηριστικό αυτό στηρίζεται η
περίπτωση της αυτοματοποίησης του συστήματος. Ο ορισμένος σκοπός και οι
δραστηριότητες προς επίτευξή του, καταναλώνουν μεγάλα ποσά ενέργειας που
συνεχώς αυξάνουν εξαιτίας της πληθώρας των διευκολύνσεων και μέσων που
προκύπτουν από το πλήθος των πληροφοριών και της γενικευμένης κατεύθυνσης προς
υπεροργάνωση. Όλα τα στοιχεία του συστήματος εξομοιώνονται και τείνουν στην
ομοιομορφία αφού το πρότυπο είναι ένα και μοναδικό, το γεγονός αυτό καταστρέφει
την ετερογένεια των στοιχείων του συστήματος και παράγει μια ακαμψία των μεταξύ
τους συζεύξεων.
Άλλο χαρακτηριστικό είναι η αύξηση των ελέγχων σ’ όλες τις δραστηριότητες
και εν συνεχεία η δημιουργία παράλληλων σειρών ελέγχων.
Η τάξη αυξάνει ενισχύοντας την ακαμψία αφού τα προγράμματα διόρθωσης
γίνονται συνεχώς πιο μονοσήμαντα. Όλα αυτά αφορούν στον άνθρωπο και τις παθολογίες
που αναπτύσσει, αφορούν όμως και στο σύστημα που ονομάζουμε κοινωνία και
κράτος.
Αυτό που λέμε κράτος είναι η φυσική τάση του λογικού όντος προς την
κατεύθυνση της οργάνωσης. Η αρνητική εντροπία σαν κοινή θέληση για
λειτουργικότητα, ασφάλεια, εργασία, περίθαλψη κ.λ. Το κοινό αυτής της
κατεύθυνσης προκύπτει ως δύναμη, η οποία όμως δεν αποκτά ποτέ ομοιογένεια αλλά
παραμένει πάντα συνισταμένη πολλών δυνάμεων με την κατεύθυνση μεν της ευμάρειας
ή του οφέλους, αλλά με διαφορετική ποιότητα. Το αναμενόμενο δηλαδή είναι
διαφορετικό. Εν τέλει καταλήγει στην υπηρεσία ορισμένων, οι οποίοι σαν τάξη,
συντεχνία ή ομάδα, έχουν τη μεγαλύτερη σύμπτωση στόχων και σκοπών. Σε απλές
κουβέντες δηλαδή, το κράτος είναι ένα σύστημα συναθροιστικό το οποίο ενώ αντλεί
τη δύναμή του από το σύνολο των στοιχείων του, υπηρετεί μία ή ορισμένες τάξεις.
Η αυξημένη εντροπία του παράγει συνεχώς νέους ελέγχους, μειώνει την
ελευθερία των στοιχείων και καταναλώνει ενέργεια. Ακόμη επειδή ένα
συναθροιστικό σύστημα καθίσταται αξιόπιστο όσο τα στοιχεία του είναι και αυτά
αξιόπιστα, επιβάλλεται ένα πρότυπο λειτουργικότητας σε βάρος των δομικών
συζεύξεων. Επίσης προτυποποιείται η ομοιομορφία και η ακαμψία διότι
διευκολύνονται οι έλεγχοι. Ο πολιτισμός στην κυκλική του εξέλιξη (αγριότητα –
βαρβαρότητα – πολιτισμός) έχει το κράτος σαν κατάληξη και σαν αρχή μιας νέας
αγριότητας (πρωτογονισμού).
