Η ελληνική οικουμενικότητα δεν ήταν ποτέ εξουσιαστική, αντίθετα από τη
δυτική χριστιανική και την ισλαμική.
Όπως κι αν εμφανίζεται, με τον αρχαϊκό ή τον ορθόδοξο τρόπο, έχει πάντα
πνευματικό χαρακτήρα. Στη σημερινή σύγκρουση του δυτικού με τον ισλαμικό
οικουμενισμό είναι φυσικό να εμφανίζεται –ο ελληνικός οικουμενισμός- σε
υποχώρηση.
Αυτά τα ζητήματα πρέπει να εξετάζονται συστηματικά κι όχι μηχανιστικά. Μέρη
εξάλλου αυτής της ελληνικής οικουμενικότητας έχουν περάσει τόσο στη δύση όσο
και στην ανατολή, ο καθένας αφομοιώνει με τις δικές του δυνατότητες.
Οι Άραβες «ορθολογίζονται» ερχόμενοι σε επαφή με το ελληνικό πνεύμα, οι
δυτικοί ανακαλύπτουν τον ορθό λόγο μέσω των Αράβων. Ο παρακμιακός βυζαντινισμός
έχασε την ελληνική οικουμενικότητα στις δύο μεγάλες συγκρούσεις που είχε, στη
δύση με τον Καρλομάγνο και στην ανατολή με τον Μωάμεθ: η αποδοχή της
χριστιανικής πίστης αυτόματα σε καθιστούσε πολίτη της αυτοκρατορίας τόσο στη
δύση όσο και στην ανατολή. Τώρα αρκεί η πίστη στην κατανάλωση! Ποιο είναι αυτό
που σήμερα σκλαβώνει τους ανθρώπους; Με σιγουριά μπορούμε να λέμε το δυτικό
πρότυπο, της συναθροιστικής, της μηχανιστικής αντίληψης, της κατανάλωσης, του
αυταρχισμού και της επιστημοσύνης. Η απαλλαγή μπορεί άραγε να σώσει την ελληνική
οικουμενικότητα;
Θα μπορούσε η σημερινή «ορθοδοξία» ν’ αναγνωρίσει μια πραγματικά ορθόδοξη
σκέψη, αν κάνουμε την απίθανη υπόθεση ότι μια τέτοια σκέψη μπορεί να υπάρξει
και να διατυπωθεί;
Στην ιστορία και την κοινωνία, στα έθνη και στις παραδόσεις υπάρχουν
«καθαρές» ή «ορθές» ουσίες;
Ο πραγματικός κίνδυνος που μπορεί να προκύψει από τον χωρισμό κράτους και
εκκλησίας είναι η πιθανότης να υπερισχύσουν στη χωριστή εκκλησία οι
σκοταδιστές, οι φανατικοί, δηλαδή το βαρβαρικό νέο χριστιανικό στοιχείο, τόσο
στο λαϊκό πλήρωμα όσο και στον κλήρο!
[i] Η οικουμένη. Με την έννοια αυτή οι Έλληνες δήλωναν το
κατοικούμενο από αυτούς μέρος της γης κατ’ αντίθεση με τις βαρβαρικές χώρες.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια: