«Ευρωπαϊκή επιστήμη» (30/11/2013)

Το γνωστικό πεδίο που ονομάζουμε σήμερα «επιστήμη» είναι γέννημα και θρέμμα του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Η επιστήμη αυτό-ορίζεται σαν η ορθολογική και μεθοδική έρευνα της πραγματικότητας και ταυτόχρονα η συστηματική οργάνωση της γνώσης που προκύπτει από την έρευνα αυτή, άρα η επιστήμη είναι παραγωγή καινούργιας γνώσης και έγκυρη παρουσίασή της.

Ο χαρακτήρας είναι δυναμικός: η ερμηνεία που δίνει σε κάθε τομέα του επιστητού δεν είναι κάτι το τετελεσμένο, αλλά διαρκώς εμπλουτίζεται, διορθώνεται και αναθεωρείται, καθώς η κίνηση της ιστορίας και οι προσπάθειες των ανθρώπων προσφέρουν ολοένα και νεότερα δεδομένα στην έρευνα.

Η έννοια τέλος της επιστήμης συνδέεται με την παράσταση του μεθοδευμένου, του σκόπιμου, του επίσημου, του σοβαρού και του μαθηματικά εκφρασμένου, ενώ αντιτίθεται στην παράσταση του πρόχειρου, του ερασιτεχνικού, του υποκειμενικού, του επιπόλαιου, του ανεύθυνου και του μεταφυσικού.

Η επιστήμη και η τεχνική της ευρωπαϊκής «ποιότητας» εξελίσσεται ιστορικά και αφορά όχι μόνον στην Ευρώπη γεωγραφικά και στις αποικίες που δημιούργησε αλλά και στις χώρες που επηρέασε άμεσα ή έμμεσα, στρατιωτικά σαν κατακτήσεις ή πολιτισμικά και πολιτικά.

Οι ρίζες της στη νοοτροπία και την κοινωνία είναι όποιες και της ευρωπαϊκής τεχνολογίας και του κατακτητικού της πνεύματος. Γι αυτό κι η επιστήμη έχει σημαντική συμμετοχή στη διαδικασία με την οποία επιβλήθηκε η κυριαρχία αυτής της μικρής και μέχρι εχθές βάρβαρης γωνιάς του κόσμου.

Η γένεση της ευρωπαϊκής επιστήμης έχει δύο φάσεις. Η μία είναι η φάση από 14^ο – 16^ο αιώνα της τεχνικής ανάπτυξης και η άλλη της φιλοσοφικής «επανάστασης» του 17^ου.

Από αυτές ξεπήδησε η ιδέα της επιστήμης που επικρατεί σήμερα.

Ο Αριστοτέλης συνέργησε ως άλλοθι στο να μετατραπούν αφύσικα σε «επιστήμες» οι τρεις κύριες τέχνες, η παιδευτική (μαθησιακή ανάγκη), η θεραπευτική (η αυτό-οργανωτική ανάγκη) και η πολιτική (η ρυθμιστική ανάγκη), τέχνες που δημιουργούν τις προϋποθέσεις ύπαρξης της κοινωνικής γένεσης. Με αυτόν τον τρόπο η αιτιοκρατία κυριάρχησε και καθιέρωσε την γραμμική σκέψη και την επίπεδη πράξη.

Δηλαδή ο ακρωτηριασμός της διαλεκτικής κυκλικής σύνδεσης που χαρακτήριζε την αρχαία ελληνική σκέψη, και η μετατροπή της Σκέψης σε γραμμική αιτιοκρατία άνευ ή με στόχο. Όταν ο στόχος υπάρχει, δεν είναι άλλος από το όφελος που αντιστοιχεί σε οικονομικό κέρδος ή σε πολιτική κυριαρχία για πολύ λίγους και σε βάρος των πολλών. Εκτός βέβαια από μεμονωμένους επιστήμονες, το σύνολο της επιστήμης ποτέ δεν αντιστάθηκε στην εξουσία, οικονομική ή πολιτική, πάντα και σε κάθε περίπτωση είναι εξάρτημά της, όποια κι αν είναι αυτή.

Ο άνθρωπος όμως, δεν υπάρχει, ούτε συντηρείται, ούτε σκέπτεται σαν επιστημονικό ενεργούμενο ή θεωρούμενο ή δρώμενο. Αυτός είναι ο λόγος που η επιστημονική καθοδήγηση δε μπορεί να δώσει λύση στα προβλήματά του. Η επιστημονική θεώρηση είναι μεριστική και ελλιπής και έτσι θα είναι πάντα, ενώ ο άνθρωπος είναι Όλος και Πλήρης.