Πολιτική ανεπάρκεια (26/4/2014).

Η απουσία κοινωνικού ελέγχου πάνω στην τεχνολογία δημιουργεί μια τεράστια ανισορροπία μεταξύ της ταχύτητας με την οποία αλλάζουν οι τεχνολογικές συνιστώσες και της βραδύτητας με την οποία αυτές οι συνιστώσες προσαρμόζονται στην βιολογική και πολιτισμική δυνατότητα του κοινωνικού συνόλου. Γιατί όμως δεν ασκείται αυτός ο έλεγχος; Είναι μόνον έλλειμμα δημοκρατίας ή δομική αδυναμία ενός καταρρέοντος πολιτισμού;

Η λειτουργική αφυσικότητα προκύπτει κυρίως από δύο παράγοντες, την μεγάλη ταχύτητα που προσφέρουν οι τεχνικές εφαρμογές της ψηφιακής δυνατότητας από την μία, και από την άλλη η γραφειοκρατία  και οι χρόνοι της, γραφειοκρατία απαραίτητη για τους ελέγχους που έχει ανάγκη κάθε εξουσία, τόσο για την άσκησή της όσο και για την μακροημέρευσή της.

Το φαινόμενο αυτό παίρνει δραματικές διαστάσεις για τις κοινωνίες εκείνες που λείπει τόσο από την ιστορική μνήμη τους όσο και από το πολιτισμικό DNA τους, μια περίοδος «αναγέννησης» η οποία μεσολαβεί στους δυτικούς μεταξύ «θεολογικού μεσαίωνα» και «βιομηχανικής κεφαλαιοποίησης».

Για την πατρίδα μας είναι ακόμη πιο δραματικά τα φαινόμενα ανισορροπίας αφού εκτός από το ότι ο λαός της επηρεάζεται στο ιστορικό διηνεκές  τόσο από την ανατολή όσο και από την δύση αλλά είναι και απαθής κληρονόμος ενός παρελθόντος μεν αλλά μεγάλου πολιτισμού δε.

Για  όσους βλέπουν ακόμη καθαρά τι συμβαίνει γύρω τους και δεν είναι τυφλοί από την αιωνίως αστράπτουσα εθνικοφροσύνη αλλά ούτε από την εκτυφλωτικά ηλεκτροφωτισμένη εσπερία, είναι εύκολο να κάνουν μια αποτύπωση του νεοελληνικού πολιτικού DNA.

Είναι εύκολο να αναγνωριστούν συμπεριφορές και χαρακτήρες που ερμηνεύουν με ακρίβεια την πολιτική στάση των νεοελλήνων και των αντιδράσεών τους.

Θα δουν ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον από κοινωνιολογικής και «ψυχολογικής» άποψης μίγμα, με τους πιο ταιριαστούς και αταίριαστους συνδυασμούς. Θα δουν φαύλους ρωμαίους πολιτικούς, κουτοπόνηρους λεβαντίνους έμπορους, στενοκέφαλους αρβανίτες, μόρτες μαφιόζους, ραδιούργους βυζαντινούς πατρικίους, χυδαίους βάνδαλους, δοξομανείς  ενετούς, υποκριτές ρασοφόρους, κι ό,τι άλλο, μια φαντασία χωρίς όρια θα μπορούσε να δημιουργήσει.

Η συνηθισμένη και χιλιοειπωμένη αιτιολόγηση είναι τα 400 χρόνια τουρκοκρατίας. Το μόνο που πράγματι οφείλεται στην 400ετία είναι το μπαξίσι και η διαφθορά σε όλα τα επίπεδα. Από το «πιάσε να πιεις έναν καφέ» μέχρι τις μίζες εκατομμυρίων και τις συγκαλύψεις παρανομιών. Για τα άλλα τα 200 χρόνια ελεύθερης Ελλάδας δεν μιλάει κανείς. Μπορεί όμως να κατανοήσει τι συμβαίνει αν προμηθευτεί και μελετήσει τις συνθέσεις των ελληνικών κοινοβουλίων. Θα δει ότι οι εργαζόμενοι δεν εκλέγουν εργαζόμενους.

Αυτοί που εκλέγονται και είναι πιο «κοντά στην εργασία» είναι κάποιοι συνδικαλιστές που τερματίζουν την καριέρα τους ανταμοιβώμενοι, από τα κόμματα που εξυπηρέτησαν, με το βουλευτικό αξίωμα. Ο λαός δεν εκπροσωπήθηκε ποτέ από λαϊκούς ανθρώπους.

Η ισορροπία ενός ζωντανού οργανισμού, όπως είναι η κοινωνία, δεν πρέπει να είναι στατική αλλά δυναμική. Δεν πρέπει δηλαδή να έχει σταθερά όρια αλλά μεταβλητά. Αυτό δε σημαίνει ότι η διαφορά δυναμικού από το ένα άκρο στο άλλο μπορεί να παίρνει οιαδήποτε τιμή. Η ανισορροπία μεταξύ του φτωχού και του πλούσιου ή μεταξύ του γραμματικά αναλφάβητου και του υπερειδικού τεχνοκράτη δεν μπορεί να αυξάνει συνεχώς και με οιαδήποτε ταχύτητα.

Έτσι προκύπτει μεγάλη πολυπλοκότητα και αρνητική εντροπία. Για παράδειγμα όσο πιο «ελεύθερη» γίνεται η αγορά τόσο πιο εκτεταμένη νομολογία και γραφειοκρατία απαιτείται.

Σταθερή αντίληψη του δυτικού ανθρώπου είναι ότι ο πολιτισμός έχει κεφαλαιοκρατικό χαρακτήρα. Δηλαδή ότι, ο σωρευμένος πολιτισμός των προγόνων μπορεί να αρκεί για την εκμετάλλευση που κάνουν οι απαίδευτοι απόγονοι, και μέσω αυτής να θεωρούνται και οι ίδιοι πολιτισμένοι. Δυστυχώς γι αυτούς ο πολιτισμός και κύρια ο κοινωνικός, δεν έχει διαρκή χαρακτήρα. Πρέπει να κατακτείται συνεχώς και από κάθε γενιά. Η ανυπαρξία κοινωνικού πολιτισμού απαγορεύει στο σύνολο να αυτορυθμίζει την δραστηριότητά του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο υποκύπτει στους ανενδοίαστους και άνευ αρχών ηγέτες ή ηγεμόνες.

Για παράδειγμα, η τρομοκρατία, η οποία είναι ιστορικά πανάρχαια, παρόλον ότι μόλις τώρα την ανακάλυψαν και ένοιωσαν οι αμερικάνοι, εμφανίζεται πάντα σαν σύμπτωμα κοινωνικής ανισορροπίας, όταν οι αλλαγές, είτε προς τα εμπρός είτε προς τα πίσω, εκτελούνται με μεγάλη ταχύτητα.

Στη σημερινή κοινωνική και πολιτική δομή δεν υπάρχει κανένας έλεγχος της τεχνολογικής εφαρμογής και των επιδράσεών της. Επίδραση χωρίς δυνατότητα ανάδρασης σημαίνει εξουσιαστική αυταρχία και επομένως αντίδραση.

Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τις επιστημονικές θεωρίες και νόμους σαν αντικείμενα πίστης και όχι σαν εργαλεία διαλόγου (πολιτικής).

Ο κοινωνικός πολιτισμός αφορά σε ένα σύνολο συμπεριφορικών εκδηλώσεων, της κοινωνικής ή καλλιτεχνικής έκφρασης, στην πνευματική κι αισθητική καλλιέργεια και γενικότερα στην ποιότητα που χαρακτηρίζει τις εκδηλώσεις και τις σχέσεις μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας. Δεν αφορά μόνον στις επιστήμες, στον πλούτο και τις τεχνολογικές εφαρμογές. Η ιερά εξέταση και ο θεολογικός βυζαντινισμός απαγόρευσαν το ενδιαφέρον του ανθρώπου για τον υπαρκτό και τον φυσικό κόσμο και τις εμπειρίες από αυτόν και όρισε σαν σκοπό της ζωής την σωτηρία της «ψυχής» και την κατάκτηση της «αθανασίας».

Ένας δυϊσμός προέκυψε μεταξύ υποκειμενικού και αντικειμενικού κόσμου από την επικράτηση των μηχανών και του επιστημονισμού και είναι πολύ χειρότερος από αυτόν του χριστιανισμού. Ουράνιο – γήινο, τέλειο – ατελές, αιώνιο – εφήμερο, άγιο – αμαρτωλό κ.λ.π. . Η υποκειμενική και πολυδιάστατη εμπειρία του ανθρώπου μεταλλάχτηκε σε ειδικά ωφελιμιστική τάξη. Το παρελθόν θεωρήθηκε καθυστερημένο, ενώ το μέλλον, λαμπρό λόγω της κυριαρχίας της επιστήμης.

Η θεολογική πλάνη άφησε στην καθημερινότητα ένα λειτουργικό μέρος μέσα στο οποίο ο άνθρωπος κομματιασμένος μεν καταφέρνει να υπάρχει σαν υποκείμενο. Η επιστημονική και μηχανιστική επικράτηση δημιούργησε περιβάλλον μέσα στο οποίο και το τελευταίο κομμάτι της υποκειμενικότητας που απέμεινε στον άνθρωπο χάθηκε.

Τώρα ξαναθυμήθηκαν τον άνθρωπο, το άτομο που έχει δικαιώματα, κριτές οι ίδιοι οι επιστήμονες και οι θεολόγοι που τον κατάστρεψαν, επιχειρούν να τον αναστήσουν ως καταναλωτή.

Μια «νέα τάξη» είναι αναγκαία στο σύστημα της πλάνης. Μια νέα πλάνη.

Ο επιστημονισμός ανακάλυψε άλλο κυρίαρχο δίδυμο σαν πεπρωμένο για την ανθρώπινη ύπαρξη τη «μάζα» και την «κίνηση» (Γαλιλαίος, Νεύτων, Καρτέσιος κ.λ.π.). Έτσι όλες οι προσπάθειες της επιστήμης, ένα μικροσκοπικό κομμάτι δηλαδή της ανθρώπινης δυνατότητας, εμπειρίας, που μπορεί να απομονωθεί και να μελετηθεί, στράφηκαν σε μια μάχη για να νικηθεί η βαρύτητα και να αυξηθεί η ταχύτητα, μεγέθη μετρίσιμα και τα δύο.

Έτσι ο μοντέρνος άνθρωπος γεννιέται σαν ειδικό και επιστημονικό είδος. Έχει στο γενότυπό του τόσο το θεολογικό μίασμα όσο και την επιστημονική πλάνη της γνώσης. Η υποκειμενικότητα και το πολυδιάστατο της ανθρώπινης ύπαρξης χάνεται με μόνη εξαίρεση την περίοδο της αναγέννησης μικρής διάρκειας ιστορικό διάλειμμα το οποίο όταν διακόπτεται ο πολυδιάστατος άνθρωπος χάνεται. Επικρατεί ο ειδικός και ο ιδιώτης.