Σε αναζήτηση ταυτότητας (28/6/2014)

 Ο κερματισμός της πολιτιστικής ζωής σε τέσσερις κουλτούρες που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους είναι αναμφισβήτητο γεγονός.

Αυτή η ασυνέχεια, η ασυνάφεια, ας πούμε, μεταξύ επιστημόνων, καλλιτεχνών, διανοούμενων και μέσων επικοινωνίας, συνεπάγεται μια πνευματική πενία αλλά και πρακτική αστοχία στα καθημερινά που θα έχει ολοένα και πλατύτερες κοινωνικές επιπτώσεις προς μια αρνητική κατεύθυνση.

Η χούντα και η περίοδος που ακολούθησε διέφθειρε την ηθική και την αισθητική των λαϊκών στρωμάτων. Ο τόπος έτσι στερήθηκε την μόνη καθαρή πηγή πολιτισμού που του απέμεινε, τον λαϊκό δηλαδή πολιτισμό, αφού η αισθητική και η ηθική των λεγόμενων ανώτερων τάξεων είχε προ πολλού απολεσθεί.

Η πραγματική ασύμμετρη απειλή, για να χρησιμοποιήσω σύγχρονο όρο, είναι ακριβώς οι επιπτώσεις αυτής της έλλειψης μιας οριζόντιας επικοινωνίας. Με απλά λόγια, ο παράγων που ευθύνεται είναι η άκρατη καπιταλιστική μηχανοποίηση και η εξειδίκευση που αυτή επιβάλλει.

Η εξειδίκευση καταργεί τον αναγκαίο για την δημοκρατία διάλογο, την συζήτηση. Τα πάντα αφορούν στη σοφία των ειδικών, οι οποίοι στη συντριπτική πλειονότητά τους ανήκουν στο κράτος ή το κεφάλαιο. Όταν το κράτος εκφράζει το σύνολο, είναι μικρό το κακό, αλλά το κράτος δεν εκφράζει πια την κοινή θέληση, αλλά εξυπηρετεί συγκεκριμένες τάξεις και συμφέροντα.

Η κυριαρχία των ειδικών κατάργησε τον κοινό νου, έτσι κάθε τάξη ιδιαίτερων συμφερόντων παλεύει για την επικράτηση και την μονιμότητα της επιρροής της πάνω στην εκτελεστική εξουσία, με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο.

        Κάθε τομέας της γνώσης, της κοινωνικής δράσης, της επιδεξιότητας ή της λογικής επεξεργασίας ανήκει και εκφράζει ένα δεδομένο πολιτισμό και αποτελεί αναπόσπαστο μέλος του.

Σήμερα, όμως, το επιστημονικό πεδίο δεν είναι αξιοκρατικό, ούτε αταξικό, έτσι εκφράζει τις μειονότητες της οικονομικής ολιγαρχίας που υπηρετεί.

Κυριαρχεί ένας πολιτισμικός και επιστημονικός αναλφαβητισμός ανάμεσα στους αυτοαποκαλούμενους λόγιους και συγχρόνως μια φιλοσοφική και ιστορική άγνοια στους επιστήμονες και στους τεχνικούς. Η άγνοια αυτή τροφοδοτεί συνεχώς μια αισιοδοξία κι έναν τεχνολογικό οπτιμισμό για το μέλλον, τελείως παράλογο. Η αυτοϊκανοποίηση των ειδικών δεν αφορά σε κανέναν άλλον εκτός από τον εαυτό τους και δεν ενδιαφέρει κανέναν άλλον εκτός από τον ψυχαναλυτή τους. Κάθε δραστηριότητα μπορεί να γίνει ή να είναι ψυχοθεραπευτική μέθοδος αρκεί να μην εκτίθεται στο κοινό. Η δραστηριότητα ενός ανθρώπου με συνολικής δομής συνείδηση μπορεί να έχει παιδευτικό χαρακτήρα για τον ίδιο μόνον. Το απτό αποτέλεσμα μιας υποτιθέμενης ψυχοθεραπευτικής προσπάθειας ενδιαφέρει μόνον τον πάσχοντα. Η επιβολή που ασκούν οι κερματισμένης συνείδησης ειδικοί πάνω στην κοινωνία, δεν αφορά σε κανέναν και βιάζει την κοινή προσπάθεια και τον κοινό νου.

Η δημοκρατία καθιστά απαραίτητη την εσωτερική επικοινωνία των διάφορων τομέων της κοινωνικής δραστηριότητας. Το σύγχρονο και το μελλοντικό στηρίζεται μόνον στην ιστορική παράδοση, η οποία με τη σειρά της γίνεται κατεψυγμένη χωρίς τη ζωντάνια του παρόντος και την προσδοκία του μέλλοντος. Σε κάθε ενάντια περίπτωση, έλλειψης δηλαδή εσωτερικής επικοινωνίας και διαλόγου, το αποτέλεσμα είναι σχιζοφρένεια.

Όσο συναθροιστικοποιείται και μηχανοποιείται η κοινωνία τόσο γίνεται  απαραίτητη η κουλτούρα της μάζας και αντιστρόφως: όσο τα μέσα αυτής της κουλτούρας ενισχύονται και κυριαρχούν τόσο θα μαζικοποιείται η κοινωνία. Η ταυτότητα θα γίνεται αριθμητική και ποσοτική και όχι ποιοτική. Η αναζήτησή της θα εφευρίσκει συνεχώς πλαστά προσωπεία, τα οποία δεν πείθουν ούτε τον ίδιο τον εφευρέτη τους. Το έλλειμμα θα μεγαλώνει συνεχώς. Η γενικευμένη σχιζοφρένεια επί θύραις.