Οι Μοίρες, η εντροπία και η ζωή (27/7/2014)

Οι Μοίρες, οντότητες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, παριστάνονταν συνήθως, ως τρεις γυναικείες μορφές. Η κλωστή και τα άλλα αντικείμενα που κρατούν στα χέρια τους, συμβολίζουν την ειμαρμένη της ανθρώπινης ζωής. Το πόσο μικρή και αδύναμη μπορεί αυτή να είναι, αλλά και το ότι αποτελεί μια διαδικασία αύξησης της οργάνωσης, (μείωση της εντροπίας), όπως η μετατροπή του μαλλιού σε κλωστή. Η λέξη «μοίρα» βγαίνει από το ρήμα «μοιράζω», είναι δηλαδή το «μερίδιο», το κομμάτι που παίρνει ο καθένας από τη μοιρασιά ενός όλου.

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η πρώτη Μοίρα, η Κλωθώ (συμβολίζει την τάξη, την δυνατότητα δηλαδή της μείωση της εντροπίας), γνέθει το νήμα της ζωής, η δεύτερη, η Λάχεσις (την αταξία, τις πιθανότητες, δηλαδή την ρευστή αλληλεξάρτηση και την αυξημένη εντροπία), μοιράζει τους κλήρους, καθορίζει τι θα «λάχει» (εξού και λαχείο). Η Τρίτη Μοίρα, η Άτροπος (συμβολίζει την Ατροπία, δηλαδή την αδογμάτιστη και παράλογη καταστατική ιδιότητα, την χωρίς τρόπο), κόβει χωρίς τον παραμικρό δισταγμό την κλωστή της ζωής των ανθρώπων. Έτσι οι Μοίρες αποτελούν συστηματικούς παράγοντες που ρυθμίζουν τον τρόπο που συμβαίνουν τα δρώμενα στη ζωή, από τη γέννηση μέχρι το θάνατο καθενός. Η αφηρημένη ιδέα ενός πεπρωμένου πρωτοεμφανίζεται στον Όμηρο σαν «αίσα» ή «μοίρα». Αυτό το πεπρωμένο αφορούσε στη σύνθεση των όσων αγαθών ή κακών στο σύνολο της ζωής κάθε ανθρώπου.

Επειδή όμως η δύναμη μιας τέτοιας ιδέας περιόριζε την δύναμη και την ελευθερία δράσης των θεών και κυρίως του Διός, οι αρχαίοι Έλληνες συμβίβασαν το παντοδύναμο πεπρωμένο με την θέληση του Διός, έπλασαν τον μύθο του Διός μοιραγέτου, δηλαδή ότι οι Μοίρες εκφράζουν και διευθύνονται από αυτόν και έτσι ο Ζευς ορίζει το πεπρωμένο κάθε ανθρώπινης ύπαρξης. Στις Μοίρες υπακούουν μέχρι και οι άλλοι θεοί οι οποίοι έχουν όμως τη δύναμη να την αλλάζουν, μια αλλαγή τέτοια όμως θα διατάρασσε την αρμονία του κόσμου, γι αυτό τον τελικό λόγο έχει ο Δίας.

Στον Ησίοδο οι Μοίρες είναι κόρες της Νύχτας ή του Δία και της Θέμιδας. Στα ομηρικά έπη, όπως ειπώθηκε, παρουσιάζονται ως μία και μόνη: η «Αίσα ή Μοίρα», η οποία είναι σύνθρονη του Δία και δίνει (μοιράζει) σε κάθε θνητό το μερίδιό του από τις χαρές και τις λύπες ορίζοντας έτσι το πεπρωμένο του. Συχνά οι αρχαίοι Έλληνες την Μοίρα, την Αίσα, την Ειμαρμένη ή την Ανάγκη την έβαζαν πάνω και από τους θεούς.

Στο σήμερα είναι αρκετό να καταλάβουμε ότι ο κόσμος μας αποτελεί ένα σύνολο πιθανοτήτων από τις οποίες εμείς επιλέγουμε μία και τη μετατρέπουμε σε δυνατότητα (η Κλωθώ έκανε τη δουλειά της, δημιούργησε από τις πιθανότητες, αλλά εμείς επιλέξαμε). Δηλαδή οι άνθρωποι, σαν ατομικότητες, επιδρούν πάνω στην πραγματικότητα και την επηρεάζουν. Εκεί έρχεται η Λάχεσις και συσχετίζει μεταξύ τους τις άπειρες βεβαιότητες που δημιουργήθηκαν από τις επιλογές πολλών ατόμων αυξάνοντας την συνολική εντροπία του συστήματος και δημιουργώντας αυτό που ονομάζουμε στιγμιαία πραγματικότητα. Τον τελικό λόγο έχει η ‘Α-τροπος, όπου θα συνδέσει τις πραγματικότητες μεταξύ τους, δημιουργώντας τον κβαντισμένο, συνεπώς τον ελεύθερο και αδογμάτιστο (ο καθένας μας βιώνει ΜΙΑ πραγματικότητα) στον κόσμο γύρω μας.

Έτσι μπορείς να επιλέξεις να πας σ’ ένα ραντεβού με το λεωφορείο, του οποίου ο οδηγός επέλεξε (από τα εκατομμύρια σενάρια) να μην κοιμηθεί το βράδυ και κοιμήθηκε στο τιμόνι, τρακάροντας μ’ ένα αυτοκίνητο που ο οδηγός του μόλις είχε επιλέξει να βγάλει τη ζώνη για να ξυστεί. Το αποτέλεσμα… η Άτροπος με το ψαλίδι της.

"Η επόμενη ανάρτηση θα γίνει, με την άδεια της Ατρόπου, την 6η Σεπτεμβρίου."