Η δημοκρατία της «ταχύτητας» (14/9/2014)

       Η αστική δημοκρατία δυτικού τύπου, όπως τη βιώνουμε τα τελευταία εβδομήντα χρόνια, δε θα υπάρχει για πολύ ακόμη. Μια τέτοια διαπίστωση όσο και απαισιόδοξη κι αν είναι, δεν στηρίζεται επάνω σε μια κριτική από ιδεολογική άποψη αλλά στα γεγονότα και στις τάσεις που επικρατούν.

Η μορφή αυτής της δημοκρατίας, όπως την ξέρουμε, αφορά σ’ ένα πολίτευμα που στηρίζεται σ’ ένα σύνταγμα το οποίο με τη σειρά του στηρίζεται στη λαϊκή βούληση και την κυριαρχία που απορρέει από αυτή.

Η λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση» κατάφερε μέσα από την εκμετάλλευση του μορφωτικού ελλείμματος, την αντιτρομοκρατική υστερία, την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και τα νέα μέσα επικοινωνίας, να καταστήσει το εμπόριο και την κατανάλωση μοναδική εκδήλωση της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ακόμη και η καλλιτεχνική δημιουργικότητα υπακούει πια στους λόγους της παγκοσμιοποιημένης αγοράς. Η δημοκρατία όπως την γνωρίζουμε είχε πολλές ελλείψεις, αν υπολογίσουμε ότι το προτέρημα αυτού του πολιτεύματος απέναντι στα άλλα, είναι το γεγονός ότι, αντίθετα από αυτά, η δημοκρατία μόνον μπορεί να βελτιώνεται. Η στάση της εξέλιξης και τα καινούργια προβλήματα και οι ελλείψεις που εμφανίστηκαν τα τελευταία δέκα χρόνια, είναι εύκολο να μας κάνουν να συμπεράνουμε ότι όχι μόνον δεν βελτιώθηκε αλλά πολλά συστατικά της που είχαν κερδιθεί με αγώνες, χάθηκαν.

Τα συντάγματα και τα παραμύθια περί λαϊκής κυριαρχίας θα υπάρχουν όσο εξυπηρετούν τα σχέδια του σωρευμένου παγκόσμιου κεφαλαίου με τη μορφή, τη δομή και την ισχύ που αυτό μετασχηματίζεται μέσα στη λεγόμενη παγκοσμιοποίηση.

Είναι φανερό ότι η δομή του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου σήμερα είναι ρευστή και σε ένα τεράστιο μετασχηματιστικό γίγνεσθαι.

Η κατεύθυνση προς μια όλο και πιο ακραία κατάσταση αρνητικής εντροπίας στις κρατικές δομές, δηλαδή, μεγαλύτερη οργάνωση, αύξηση των ελέγχων, μείωση της ελευθερίας και κατανάλωση τεράστιων μεγεθών ενέργειας, οδηγεί προς την ομοιομορφία και έναν θερμικό θάνατο, θα έλεγε κάποιος ειδικός.

Η επιστήμη με όλο το άψυχο και έμψυχο δυναμικό της και η λεγόμενη διανόηση, αντί να παίξουν το φυσικό τους ρόλο, είναι σήμερα συνένοχοι της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, οι οποίες με απληστία,  αδικία και  καταστροφική σκοπιμότητα, με βία και ηλίθιες δήθεν φιλοσοφικές μπουρδολογίες, επιβάλλουν αυτή την αρνητική εντροπία σε όλους τους λαούς. Το σύνολο κοινωνικό ανθρώπινο σύστημα λόγω της παγκοσμιοποίησης καθίσταται κλειστό σύστημα, με ένα τεχνητά συναθροιστικό πολιτισμό. Σ’ αυτό το σύστημα δεν υπάρχει δημιουργική ανταλλαγή πληροφοριών από διαφορετικούς πολιτισμούς και ρεύματα, αλλά τελεστικά επιβαλλόμενες αποφάσεις από κέντρα οικονομικής εξουσίας, εκτελεστές με μεγάλη ταχύτητα που επιτρέπουν τα ηλεκτρονικά μέσα. Ένα τέτοιο κλειστό σύστημα δεν μπορεί να αφομοιώσει, στην προκειμένη περίπτωση να συνειδητοποιήσει, τις πληροφορίες που προκύπτουν από την δράση του και να ρυθμίσει επαναδραστικά τα προγράμματά του και έτσι είναι καταδικασμένο να εκραγεί ή να καταρρεύσει.

Είναι πια φανερό σε όλους, εκτός από τους ισχυρούς, ότι δεν μπορεί να αυξάνεται συνεχώς η ποσότητα, τρέχοντας πίσω από μία χωρίς στόχους ανεξέλεγκτη ανάπτυξη, πράγμα που καθιστά αυτή την ανάπτυξη αυτοσκοπό, και έτσι, ανέφικτη και ουτοπική κάθε σκέψη για ποιότητα και κοινωνική δικαιοσύνη. Η ποιότητα και η ποσότητα χαρακτηρίζουν με την μεταξύ τους σχέση όλη την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Οι έννοιες αυτές και όσα τις χαρακτηρίζουν πρέπει να αναπτύσσονται σύγχρονα, μαζί, αδιαχώριστα και όχι η μία σε συνέχεια της άλλης.

Τώρα πια, αφού δεν υπάρχει πια εθνικό κεφάλαιο και το παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο βρίσκει εσωτερικούς τρόπους, άσχετους με τους λαούς, να διευθετεί τις αντιφάσεις του, οι εχθροί των μεταλλαγμένων δημοκρατιών είναι οι ίδιοι οι πολίτες τους. Ποιος δεν έχει νιώσει το εχθρικό κράτος και τους υπηρέτες του στο σβέρκο του; Το κράτος από κοινή θέληση και αρωγή έχει γίνει στα χέρια του κεφαλαίου δυνάστης.

Ο φυσικός νόμος της προσαρμογής ορίζει ότι επιβιώνει το είδος που καταφέρνει, στη διάρκεια του χρόνου, να εξισορροπεί δυναμικά, δίνοντας ανάλογες λύσεις σε κάθε αλλαγή του μετασχηματιζόμενου περιβάλλοντος. Μήπως αυτό συμβαίνει σήμερα;

Για να επιτευχθεί και διατηρηθεί αυτή η δυναμική ισορροπία απαιτείται: τα χαρακτηριστικά ενός ζώντος συστήματος να είναι πάντα συμβιβαστά με τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζει. Μήπως αυτό συμβαίνει σήμερα;

Αν δε διαφυλαχθεί αυτή η σχέση «συμβιβαστότητας», δεν μπορεί να μετασχηματισθεί μια δεδομένη και στερεωμένη συμπεριφορά ή ένα δεδομένο ή εξελισσόμενο περιβάλλον ή οτιδήποτε άλλο. Με άλλα λόγια, κάθε αλλαγή είναι δυνατή σε οιαδήποτε ταχύτητα, υπό τον όρο του ότι τα διάφορα στοιχεία του συστήματος να αντιδρούν κατάλληλα και με την αυτή κατεύθυνση και ταχύτητα. Μήπως αυτό συμβαίνει σήμερα;

Η επιλογή μιας αναποτελεσματικής ταχύτητας και κατεύθυνσης οφείλεται στη νοητική και επομένως πολιτισμική και πολιτική ανικανότητα και υστέρηση και την αδυναμία κατανόησης και αφομοίωσης των προβλημάτων που δημιουργεί η επιτάχυνση, δηλαδή η συστολή χώρου και χρόνου.