Πακέτα ευτυχίας (28/2/2016)

Το νόημα σκοτεινό, άπειρες λέξεις σε διάφορες γλώσσες, από τότε που εμφανίστηκε ο «νοήμων» θέλησαν να αποδώσουν το ανέκφραστο κι όμως παρόν συναίσθημα.

Διαφορετικό για τον καθένα. Στιγμιαίο ως συνεχές, παροδικής όμως διάρκειας. Ο στόχος όλων. Πλάνη για τους Βουδιστές αφού γι αυτούς μόνη η ύπαρξη είναι αιτία πόνου και δυστυχίας. Άπειρες συνταγές με αντίστοιχες αστοχίες. Συναρτώμενα και ασύνδετα τα περιεχόμενα του πακέτου. Παράλογες κι άλλοτε λογικές οι συναρτήσεις, αντιφασικές οι συνδέσεις. Η ηδονή, ο πλούτος, η καταξίωση, η ταπεινότητα, η ολιγάρκεια ή η πενία. Ο χρόνος και η αστάθεια ανατρέπουν την αξία των προτάσεων.

Οι Έλληνες στη γλώσσα τους αποδίδουν στην Τύχη την συνάντηση με τους Δαίμονες που ορίζουν το περιεχόμενο των πακέτων. Ευτυχία ή δυστυχία, επιτυχία ή αποτυχία. Αυτή η σύνδεση με την Τύχη είναι όπως φαίνεται η κύρια δυσκολία. Ποιος ορίζει την Τύχη έτσι ώστε να την επηρεάσει επ’ ωφελεία του; Οι θρησκευάμενοι συνιστούν, παρόλον ότι εχθρεύονται μεταξύ τους, την πίστη σαν το κύριο συστατικό του πακέτου. Οι ιδεαλιστές και οι ιδεολόγοι την δική τους ιδέα και τις αρχές που την διέπουν.

Οι ρεαλιστές εννοούν τα υλικά αποκτήματα, κάθε ομάδα, κάθε τρόπος αντίληψης της ζωής και της κοινωνίας που επακόλουθα σχηματίζεται έχει την δική της πρόταση, συγκεκριμένα αντικείμενα ή αφηρημένες έννοιες. Πλούτο ή συναισθήματα, κυρίως αποκτήματα που περιλαμβάνουν υλικά κι ανθρώπους.

Η Τύχη για τους αρχαίους Έλληνες ίσως είναι από τις πολύ λίγες έννοιες που δεν προσωποποιείται σαν θεά. Δεν έχει ιδιαίτερο μύθο, σίγουρα η μόνη που δε βιάστηκε και την γλύτωσε από τον Δία. Δεν έχει εξουσιαστή. Μπορεί να ερμηνευτεί σαν μια διττή θεότητα πρόνοιας και ειμαρμένης συγχρόνως. Περισσότερο πλησιάζει σε μια αντιφασική οντότητα μιας κάποιας συγκυρίας άλλοτε εντός και άλλοτε εκτός ελέγχου. Οι Λατίνοι εκτός από την θηλυκή Fortuna, με όλα τα χαρακτηριστικά της θηλυκής θεότητας, αγαθής ή κακής, την συνδέουν κυρίως με την ύλη, την ουσία. Διαθέτουν και αρσενικό όμως θεό, τον Fors, μια αφηρημένη οντότητα, ενέργεια βίαιη, το φέρον την Τύχη. Ο Fors έχει την εκρηκτική ποιότητα, μοιάζει σαν την εκ του αυτομάτου ενέργεια που αναλύει ο Αριστοτέλης.

Είναι απορίας άξιο μια έννοια συνδεδεμένη από τη φύση της με τη δράση, δεν αναφέρεται πουθενά στον Όμηρο, είτε ως ευτυχία, είτε ως Τύχη.

Ο καθένας ένας έχει το δικό του πακέτο ευτυχίας. Είναι το πιο υποκειμενικού περιεχομένου πακέτο.

Η ασυναρτησία και η συναθροιστικότητα, η σύγχυση  μεταξύ ανάγκης και επιθυμίας είναι η κύρια αιτία της αποτυχίας. Η μεγάλη ορμή του «θέλω» και το στιγμιαίο της φύσης του «είναι» κάνουν την ιδέα της ευτυχίας απραγματοποίητη.

Ο άνθρωπος, σαν ύπαρξη, το γνωρίζει μέσα από την ολική συνείδηση του κόσμου που έχει από την φύση του. Σαν «εαυτότητα», που βεβαιώνει το «εγώ» του, χάνει μεγάλο μέρος της ολότητας και γίνεται μερικός και περιορισμένος. Αυτό το γεγονός σαν αποτέλεσμα της διανοητικής αστάθειας που τον οδηγάει στην πεποίθηση ενός ξεχωριστού από τον υπόλοιπο Κόσμο όντος κάνει τα πακέτα ευτυχίας να μένουν κλειστά. Απλά, η κατοχή τους και τα ασύμβατα και αλληλοσυγκρουόμενα περιεχόμενα, σαν φαντάσματα που είναι, δαίμονες πραγματικοί, περιέχουν την ψευδαίσθηση που συμπληρώνει το διαμελισμένο ολοκλήρωμα.

Ο δάσκαλος δεν είχε κανένα υλικό απόκτημα στην κατοχή του. Ένα πουκάμισο αλλαξιά, το κύπελλο για το φαγητό και το νερό κι ένα μακρόστενο σημειωματάριο με τα λόγια των δασκάλων του που κατάφερε να καταγράψει. Ούτε καν αποσκευές, τα ‘χωνε στις πτυχές του ρούχου του. Πολύ μεγάλος στα χρόνια, μ’ ένα λαμπερό χαμόγελο σαν τον ήλιο.  Με μεγάλη χαρά απαντούσε στις ερωτήσεις.

«...Πετάξτε το πακέτο της ευτυχίας σας, έλεγε, αφού οι συγκυρίες αλλάζουν συνεχώς και σεις ζητάτε ένα σταθερό περιεχόμενο, πολύπλοκο, αντιφασικό, άκαμπτο και πάγιο, αποκλείεται να γίνει πραγματικότητα, γιατί και αυτή αλλάζει κάθε στιγμή.

Στο μικρό και όμορφο, στο στιγμιαίο, βρίσκεται το ζητούμενο. Ο ταραγμένος νους και η έλλειψη εγρήγορσης, σας εμποδίζουν να το γευτείτε με τις αισθήσεις, ζείτε με τη διάνοιά σας στον ωκεανό του ταραγμένου νου. Σκηνοθετείτε τη ζωή σας και απαιτείτε από τους άλλους να παίζουν το ρόλο που εσείς ορίζετε. Οξύνετε τις αισθήσεις σας έτσι ώστε να είναι παρούσες σε κάθε στιγμή. Η ευτυχία είναι παρούσα, εσείς είστε απόντες. Αν το πετύχετε, το ζητούμενο θα είναι πάντα παρόν. Μικρή και όμορφή είναι η όψη της ευτυχίας που μπορεί να νοιώσει ο άνθρωπος. Αποκλείεται να μην συναντήσετε κάτι όμορφο μέσα στη μέρα σας. Το παθολογικό «εγώ», σας κάνει να μην το νιώσετε με κάποια απ’ τις αισθήσεις. Η αναμονή του τεράστιου, όσο τεράστια είναι η «εαυτότητα», σας κάνει ανίκανους να θαυμάσετε το μικρό θαύμα.» Αυτά έλεγε μ’ ένα χαμόγελο στα μάτια του.